De mensheid gedraagt zich als een rockband in een hotelsuite.
_______
Lucca in de Romeinse tijd met de eerste stadsmuur; merk op
dat het amfitheater destijds nog buiten de Muren lag.
Giro d'Italia: Kopgroep passeert Lucca r. Viareggio, de Romeinen hadden daar nog geen weet van....
Hoofdstukjes
- Landbouwakkoord; mogelijke uitweg uit de malaise
- Biodiversiteit
- De weg uit de malaise
- Berichten uit de Natuur
- Klimaat
- Laatste maand: bezoek en fietsen
- Naar huis....
______
Onlangs gelezen: 'Veel vertraging op het spoor, o.a. door storing in het storingssysteem.
_____________
Landbouwakkoord
Het Landbouwakkoord moest er zijn voor Hemelvaart,
maar wat er ook ten hemel is gevaren voor de zegen van de Heer,
niet het Landbouwakkoord. (column Bert Wagendorp, VK).
____________________________________________________
Het is bekend.... en dat al decennia: de huidige manier van landbouw bedrijven is niet houdbaar. Vermesting, verdroging en verzuring in gebieden waar de landbouw dominant is zijn de steekwoorden.
Sinds 'onze' Sicco Mansholt in de jaren vijftig voor een revolutie in de landbouw zorgde schoten de opbrengsten omhoog. Maar de andere kant van die medaille is dat de de biodiversiteit in het agrarische cultuurlandschap sindsdien met 85% is teruggelopen, net als overigens het aantal boeren (zie artikel van Wim Schippers in Trouw). Resteren dus vandaag de dag vooral de 'grote' boeren die steeds groter moesten groeien in de efficiency-race teneinde het hoofd boven water te houden (of de concurrentie een slag voor te blijven). Schaalvergroting en intensivering. Waarbij het gebruik van allerlei bestijdingsmiddelen en de input van o.a. veevoer van verre herkomst en kunstmest een steeds hogere vlucht heeft genomen,
Wat cijfers. Boven op de toevoer van kunstmest (220 miljoen kilogram stikstof) komt jaarlijks 415 miljoen kilo stikstof ons land binnen als krachtvoer (met name soja) dat uit de VS en Brazilië wordt geïmporteerd. In de Nederlandse veeteelt wordt van deze input slechts eenderde in de vorm van producten afgevoerd. Daarmee resteert een onacceptabel groot stikstofoverschot dat als ammoniak de atmosfeer vervuilt en als nitraat het grondwater verontreinigt.
Verder (om maar wat te noemen): via de mest komen bestrijdingsmiddelen en antibiotica op het land terecht. De geïmporteerde soja (veevoer) is systematisch verontreinigd met insecticiden. De scheepsruimen worden behandeld met het uiterst giftige cypermethrin om de lading tegen insectenvraat te beschermen. In het grondwater zien we ook het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosfaat terug.
Er is al veel over gezegd en geschreven, net als over de gevolgen voor water, bodem, lucht en de biodiversiteit. Die zijn desastreus, en keren zich ook tegen de landbouw zelf. Denk aan instortende insektenpopulaties, waaronder belangrijke bestuivers van landbouwgewassen, opwellend zout water in Laag Nederland dat de grasgroei voor de koeien beperkt, levenloze (lees: doodgespoten en vergiftigde) bodems die geen water meer vasthouden en door het ontbreken van schimmels en bacteriën weinig weerstand bieden tegen ziektes en plagen. Het is eigenlijk net als met een goede pizza: de bodem is heel belangrijk. Bodem niet goed, pizza niet goed. Gaat net zo goed op voor het agrarisch gebied. Zo schrijft professor Franciska de Vries in haar column 'De schimmels onder onze voeten' in De Levende Natuur (jrg. 123, nr. 5): 'Bodemschimmels zijn de bodem onder ons bestaan'. Die schimmels zijn echter niet erg bestand tegen de neerslag van een teveel aan stikstof, en ook niet tegen pesticiden, beiden in ongezonde concentraties aanwezig in zowel landbouw- als natuurbodems.
Onweer, ook bij de onderhandelingen over een Landbouwakkoord
Gelukkig zijn er ook boeren die het probleem zien, ze proberen te werken binnen de grenzen van wat de natuur aan kan, een groep die een andere, voor iedereen gezondere kant op wil, richting natuurinclusieve kringlooplandbouw. Helaas hebben zij de wind nog niet erg mee, in het zich voortslepende overleg over het Landbouwakkoord hebben ze weinig stem. De toon van de discussie daar wordt bepaald door de grote boerenbelangenorganisatie LTO, net als enkele politieke partijen (u kent ze wel) bagatelliseren zij de problemen. De kop in het zand steken is makkelijker. Dat maakt een stem op die partijen een stem tegen de toekomst.
Stikstofbeleid is niet nodig omdat het juridisch moet, maar het is juridisch is geborgd omdat het nodig is.
_________________________________________
Uit vrees voor enkele - hoe zal ik het zeggen - minder democratische boerenbelangenbewegingen, u kent ze wel, èn uit vrees voor stemmenverlies aan vooral de BBB van Caroline willen VVD en CDA de coalitieafspraken rond het stikstofbeleid heronderhandelen. Zoals ze ook in Europa verzet plegen tegen de natuurherstelwet van EU-commissaris Frans Timmermans. Want ook daar viert het 'njet'-sentiment bij de liberalen en de christenen (de zelfbenoemde beschermers van God's schepping) hoogtij. Deze week merkte BBB-boegbeeld Caroline in de Brusselse wandelgangen op dat heel Nederland eigenlijk al helemaal Natura-2000gebied is, dat het wel een onsje minder kon met die bescherming en zeker niet strenger. Het zijn vooral de beschermers van God's schepping die het in hun broek doen voor fluisterbroek-Caroline. Mordicus tegen de natuurherstelwet, hullie van de Heere.
De weg uit de malaise
“De beste kortetermijnoplossing is een langetermijnbeleid” - over zonering en fasering
Die uitweg bestaat er zeker, er zijn ideeën en op een aantal plekken worden serieuze stappen gezet. Zonering is zo'n idee. Martha Bakker, hoogleraar Landschapsarchitectuur en Ruimtelijke planning aan het woord: zie hier en klik daar. In de kern: uitgebreide zones van extensieve, natuurinclusieve landbouw rond natuurgebieden (zonder input van energie van buiten) en de hardcore-landbouw geconcentreerd op een aantal plaatsen, maar dan wel binnen bepaalde milieugrenzen. M.i. vertrouwt ze hierbij wat te veel in technologie en innovatie.
Boeren in dergelijke extensieve zones worden gepromoveerd tot bufferboeren. Sterk: die bestaan al! En ze doen het goed. In de Volkskrant van 20 mei jl komt bufferboer Maurits Tepper aan het woord (artikel). Op dienst bedrijf in de Kop van Drente is de kringloop gesloten, de enige voedingsstoffen die worden toegevoegd komen uit het natuurgebied. Daarmee stoot zijn bedrijf circa 70% minder stikstof uit dan een 'gewoon' bedrijf. Binnen vijf jaar kon al een aanzienlijke winst in biodiversiteit worden genoteerd. Lokale afspraken werken dus al.
Het idee van zo'n zonering zou moeten worden opgeschaald naar het landelijke niveau. Dat vraagt in de eerste plaats om een heldere zonering van gebieden voor natuur, (natuurinclusieve) kringlooplandbouw en voor 'gewone' landbouw, die zich dan wel binnen bepaalde milieunormen moet bewegen. Er zal nog wel wat moeten worden gepuzzled over de vraag welke verdienmodellen daar bij passen. Dat geheel moet dan vervolgens gebiedsbewijs worden ingevuld door concrete plannen. Dat lukt uiteraard niet van de ene dag op de andere. Het komt op faseren aan.
Er is al een flinke zak geld van het kabinet om een en ander te realiseren, o.a. . En er is een manier om die concrete plannen te maken en vervolgens uit te voeren. Daarvoor grijpen we terug naar het instrumentarium dat de Dienst Landelijk Gebied (eerder Landinrichtingsdienst, en daarvoor Cultuurtechnische Dienst) kon inzetten voor grondaankoop, grondruil, en een gepaste inrichting voor landbouw, natuur, , landschap en recreatie van een bepaald gebied. In het begin stond de inrichting vooral in het teken van een optimalisering van de landbouw (nooit meer honger); natuur en landschap lagen toen nog aan de allerlaatste mem. Vanaf de jaren tachtig/negentig veranderde dat richting meer ruimte voor natuur, landschap en recreatie. Een voorbeeld: het project Noorderpark, het gebied grofweg gelegen tussen Utrecht, Hilversum, Maarsen en De Bilt. Uit eenderde deel van het gebied maakte de landbouw plaats voor nieuwe natuur, zie bv. de Bethunepolder en de plassen bij Tienhoven. Ook de recreatiemogelijkheden nabij de stad kregen een stevige boost, zie bv. de Polder Ruigenhoek: plattegrond. De rest van het gebied kreeg een vanuit de reguliere landbouw gezien 'optimale' inrichting; daar is hoegenaamd geen ruimte over voor iets dat op natuur lijkt. Wat overbleef? Grasfalt.
Goed idee, om via een reeks landinrichtingsprojecten de problemen het hoofd te bieden?? Denk het wel, persoonlijk als zodanig. Ik weet zeker dat Henk, Jan, Andries e.a er ook zo over denken. Ook Wouter van der Weijden, directeur van het Centrum voor Landbouw en Milieu denkt in diens recente foodlog deze richting op.
Voordeel: de plannen komen tot stand na het nodige overleg tussen alle betrokken instanties en personen. Als het goed is leidt dat overleg uiteindelijk wel tot het gewenste brede draagvlak. Mogelijk nadeel: Een en ander is niet zo maar 'even' geregeld, niet dat het dan in 2030 af is. Zoals Van der Weijden zegt: 'alle gebieden tegelijk integraal en snel aanpakken is gekkenwerk en betekent dat de overheid voor de zoveelste keer gaat falen in de uitvoering: technisch, bestuurlijk, sociologisch, ecologisch en juridisch.' Maar mogelijk kunnen de procedures worden versneld. Ik zou zeggen: gauw beginnen, en voort wat!!
Biodiversiteit
Er is er nog eentje die net als Caroline vindt dat het met de biodiversiteit wel een heel aantal tandjes minder kan, namelijk de 'volksfilosoof' Bas Haring. De natuur kan best wat soorten missen, vindt hij. Het is maar een hobby van overgevoelige biologen, die bescherming van de biodiversiteit. Ja, geeft hij toe, er sterven best veel soorten uit, maar er blijven er toch zeker voldoende over om de ondergang te voorkomen....(?)
En voor ons voedsel hebben we maar een paar soorten nodig, is zijn filosofie. Welke zouden we kunnen missen dan? De wereld van de ecosystemen hangt van onderlinge relaties aan elkaar. Zoals de wereld der bodemschimmels- en bacterieën. Zorgt een beperkte selectie aan soorten schimmels en bacteriën ook voor een gezonde bodem (zie hierboven)? Niet dus. Kunnen we soorten als de bromvlieg, de koolmees, de gorilla en het oei-oeikevertje missen? Wat voor nut hebben die helemaal?
Ik zie het nog even aan....(maar denk er het mijne van)
Een mooie anecdote:
Eind jaren vijftig beval de Grote Leider van China, Mao Ze Dong, alle vliegen, ratten, muggen en mussen uit te roeien, bekend als de Vierplagencampagne. Mao was sowieso tegen de natuur: die moest plaats maken voor het communisme. Wat bleek: de mussen die ‘het graan van het volk’ aten, aten óók massa’s insecten. Zonder de mus hadden de insecten vrij spel. Zwermen sprinkhanen verzwolgen het land en niemand had nog rijst. Toen China uit ellende de uitgeroeide mussen terug importeerde uit de Sovjet-Unie, was het al te laat. Dit droeg mede bij aan de hongerdood van tientallen miljoenen Chinezen.
Front 2, en dat is minstens zo problematisch, zit in het agrarisch gebied zelf, waar de
afgelopen decennia de biodiversiteit enorm is afgenomen. Het aantal insecten en
bodemleven is enorm achteruitgegaan, veroorzaakt door het gebruik van insecticiden,
fungiciden, herbiciden, en wat er nogal niet meer is. Afgelopen voorjaar hebben jullie
misschien wel dit soort rossige velden gezien [foto veld bewerkt met Glyfosaat]: dat is dus
het gebruik van ‘roundup’. Hier leeft echt helemaal niks meer. En ook met de weidevogels
gaat het al jaren slecht, omdat er te veel en te vroeg in het jaar gemaaid wordt. Verder is
het ook zo dat de diversiteit in het aantal agrarische soorten al jaren lang gestaag afneemt.
Berichten uit de Natuur
- Ontsnapte gier uit Diergaarde Blijdorp gevangen in Duitsland
- Jonge kerkuilen geringd
- Otter in de Biesbosch verschenen
- ProRail verwacht kwart van werkzaamheden niet uit te kunnen voeren, deels vanwege dassen en andere dieren
- Weer een prachtnummer van UILEN uit
- Er worden nog altijd jonge grutto's geboren in Nederland
Foto: Gejo Wassink- Windmolens op zee voor het eerst vrijwel stilgezet voor overtocht trekvogels
- In 2022 kwamen 130.000 dieren om bij stalbranden in Nederland
- Jonge baviaan weet te ontsnappen uit de muil van een krokodil
Ook in Italië loopt de discussie over wat te doen met een aantal wilde diersoorten hoog op. Behalve over wolven gaat het hier ook over beren en wilde zwijnen. Zeker na de incidenten de laatste tijd zijn het politiek heikele thema's. Aanrijdingen met wilde zwijnen zijn regelmatig aan de orde, een krantenartikel heeft het over een incident elke 41 uur, in enkele gevallen met dodelijke afloop. In de buurt van Lucca werden een wandelaarster en haar hondje aangevallen door een wolf (liep goed af). Het meest spraakmakende geval: berin JJ4 die in Trentino een hardloper te grazen nam. Mogelijk kwam hij te dicht bij haar en haar drie welpen. Dat moet je beter niet doen, heb ik ooit op wandelvakantie in Kazakstan geleerd toen we ons kampementje in berengebied hadden opgeslagen.
Het liefst wilden de regionale bestuurders (type BBB/JA21) alle beren afschieten maar de rechter stak daar een stokje voor. Wel werd de berin opgespoord en gevangen gezet (haar drie jongen moeten zichzelf zien te redden). Afijn, ook in de Nederlandse kranten wordt deze affaire gevolgd. Haar uiteindelijke lot is vooralsnog onbekend.
Wat betreft de wolf wil een deel van Italië ook iets in de sfeer van dikhout en planken: afschieten. Ze verschijnen ook hier op steeds meer plekken, ook rond Lucca. Zeker sneuvelt er wel eens een schaap (schade wordt betaald), maar ze voeden zich toch met ander 'schadelijk' wild, wilde zwijnen vooral. Toch weer een mooie kant van de wolf.
Mensen die het niet zo op de wolf hebben ('die horen hier niet') nemen het recht hier en daar in eigen hand, Zoals in Duitsland waar in april jl. een wolvenkop bij de deur van een natuurbeschermingsorganisatie werd gelegd, zie de lugubere foto.
In het nationaal park Abruzzen werden onlangs negen vergiftigde wolven gevonden. En vlak erbij onder meer ook vijf dode gieren die van de karkassen hadden gegeten. Een middeleeuwse vergiftiging met in strychnine gedrenkte vleesbrokken. In dit geval lijkt het te zijn gegaan om een actie van truffelzoekers met een tweeledig doel: behalve om die wolven uit 'hun' gebied weg te houden ook om de honden van hun concurrenten te vergiftigen.
e
Een van de vergiftigde wolven
Tsja, wat te zeggen......? We zijn inmiddels met meer dan acht miljard mensen op deez' aardbol. In Nederland zijn we al met zijn 18 miljoenen, dat wordt nog dringen als Utrecht en Amersfoort over een tijdje aan zee liggen.
Gewoon enkele feiten (om het toch nog kort te houden):
- door de hoge gasprijzen stookt de Nederlander weer massaal op hout; Bijna een kwart van alle fijnstof in Nederland komt uit de schoorsteen bij mensen thuis, blijkt uit cijfers van het RIVM;
- in de Europese skigebieden was het dringen geblazen door een combinatie van weinig beschikbare pistes door gebrek aan sneeuw en het hernemen van hun rechten door de skilustigen;
- het is weer ouderwets aansluiten op de snelweg;
- er wordt weer volop gevlogen, Schiphol vol;
- recordvolle bak in de toeristengebieden in Spanje en Italië (ook in Toscane, Lucca).
Ook Lucca is een uitstoter
Nat of droog?
Wie de Giro d'Italia heeft gevolgd zou kunnen denken dat de de effecten van de droogte van vorig jaar hier zijn opgelost. Op de laatste paar dagen na reden de heren coureurs dagelijks door de nattigheid. Het is vooral het noorden dat werd getroffen door hevige regenval. Het leidde tot overstromingen en aardverschuivingen. Al die regen volstaat niet om de neerslagtekorten van vorig jaar te compenseren.
Volgens het nationale onderzoeksinstituut viel er in 2022 in het noorden van Italië 40 procent minder regen dan normaal. Die trend zet zich in 2023 door, al was het maar omdat er deze winter 53% minder sneeuw is gevallen dan normaal. Dat betekent minder smeltwater dat afstroomt. De landbouw vreest de komende zomer, vooral in de Po-vlakte. waar de meeste graan voor pasta, de Parmezaanse kaas, parmaham en veel andere kaassoorten, vlees, groente en fruit vandaan komen.
Laatste maand Lucca, bezoek en fietsen
Wat ons opviel tijdens dit verblijf: veel regen- en winddagen, flinke toename van het aantal honden en een forse groei van het aantal Amerikanen dat hier een appartement koopt. Kweet niet... Heek veel meer electrische vetfietsen en dito stepjes, levensgevaarlijk. En wat te denken van al die overgetatoeeerde armen en benen (en vermoedelijk de rest). Daar wil ik straks niet mee in het verpleegtehuis.
De hele familie Moen, ik geef het je te doen..... gereed voor een tripje op fietsen van Paladino (Chronò)
Met het betere weer (hoewel, dat viel regelmatig nog tegen) kwam het bezoek ook weer op gang. De hele familie van ex-collega Henk Moen, op vakantie in Toscane kwamen een dagje naar Lucca om ons op te zoeken, nog nooit zoveel Moenen bij elkaar gezien! We deden een leuke fietsexcursie over de Muren, een korte stadswandeling en een kopje koffie.
Begin mei waren Cor, Liesbeth, Almar en Sanne een weekje hier. We vierden de verjaardagen van Liesbeth en Almar. Dat was weer ouderwets gezellig. Zoals gebruikelijk hebben we een paar keer heerlijk gegeten, o.a. bij onze gezamenlijke favoriet Tambellini en op ons eigen terras. Des te fijner omdat het door het matige weer nog maar een enkele keer eerder kon.
Uiteraard heb ik met de heren enkele mooie rondjes gefietst.
Het was deze laatste twee weken sowieso heel goed van eten en drinken. Zo vierden we verjaardag van Kristel samen met heergemaal Jan en Paladino en Cristina in Ristorante Bernardini.
In onze laatse week arriveerde nog een groep Australische fietsvrienden, het was in 2018 dat we elkaar voor het eerst (en het laatst) ontmoetten. Voor mij zaten er - in onze laatste week ook andere bezigheden hebbende - helaas maar twee gezamenlijke ritjes in.
Koffie op de Monte Pitoro met Charly, Gail & David H. (foto), Stuart en Aussies Virginia, Robert, David en Matt.
Aussie Wildbunch & Stuart 2018
Aussieride Matraia (route met Paladino)
Wat fietsen betreft.... het was dit jaar net als met het weer: minder. Het had zijn redenen, waaronder ook wat fysieke ongemakken en sleet (die er op zit). Hopelijk kan ik eenmaal terug in Utrecht weer een beetje hernemen.
Maar we hebben het samen toch weer heel goed gehad hier.
_______________________________________________________________
Geweld op de Voetbalvelden, sketch van Van Kooten & De Bie
___________________________________________________
Naar huis...
Dus weer tijd voor een afscheid van dezen en genen. Zoals van Simona en Simone en hun hondje, een van Lucca's toffe vriendjes Willy. En van vele anderen. Maar we komen terug!
Nog heel even bij ons voor de deur
Nu staat de terugreis voor de deur. Met de trein naar een bestemming in Europa reizen is nog geen best alternatief voor al dat gevlieg, want moeilijker boeken, duurder, tijdrovender, overstappen met soms geringe marges etc. Maar als je de moeite doet om toch de trein te nemen dan zijn plaats van vertrek en aankomst wèl directer verbonden. Wij doen de reis van Lucca naar Utrecht op het gemak in drie comfortabele etappes: Lucca-Milaan, Milaan-Basel en Basel - Utrecht. En waarom ook niet, we hebben de tijd. Zo wordt reizen een deel van de lol, met het veranderende landschap onderweg, voorzover het zicht niet wordt belemmerd door tunnelwanden.
Mooi begroeid dakje
Ik zie uit naar de lente-zomerstand van onze tuin, er zal nog van alles bloeien. En naar het weerzien met vrienden en buren. En naar mijn Cannondale-racer natuurlijk. Heel belangrijk: ik ben ruim op tijd voor de nieuwe haring, de veiling van het eerste vaatje is op 13 juni..
Francesco Moser tijdens de tijdrit op de Muren van Lucca in de Giro van 1985
_________________________________________________________________________________
De restanten coke in het riool van Amsterdam toegenomen.....
Is het feestvierende, cokesnuivende volk wellicht medeplichtig aan de zware drugscriminaliteit?
